Ben sadece, başarılarımız ödediğimiz bedele değiyor mu, diye kuşkuya kapılıyorum…
Susan Sontag(1)
Aldatıldık mı?
T.C.Çalışma Bakanlığı İşçi Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün (ÇB_İSGM) 1967 yılında ABD Çalışma Bakanlığı’nın Çalışma Standardları Bürosunca (U.S.Department of Labor, Bureau of Labor Standards) hazırlanan kitaplardan yararlanarak 8 adet “Sanayide İş Güvenliği Eğitim Rehberi” kitabı hazırladı ve birden fazla baskısını yayınladı. Bu kitapların ilki (Sayı:1) “İş Güvenliğine Giriş”dir(2). Burada “ iş kazası, beklenmedik ani bir olaydır. İşin gelişmesini önler veya işi durdurur “ şeklinde tanımlanmakta (s.37), “dikkatsizliği iş kazasında bir neden olarak yorumlamaktan çekininiz, gerçek nedeni bulunuz” denilmektedir (s.44). Anılan kitapta (s.52) “iş kazaları önlenebilir” (s.53,54,55) olduğu kesin ifadelerle –tekrarlanarak- belirtilmektedir. Aynı resmi kurumun yine 1967 yılında yayınladığı “İş Yerindeki Güvenliğiniz”(3) adlı kitapçıkta da; “Kazalar Önlenebilir” (s.7) denilmektedir.
Hangi aşamadayız ?
Günümüzde gelinen nokta ise; literatüre “Soma Faciası, 13 Mayıs 2014’teTürkiye’nin Manisa İlinin Soma ilçesindeki kömür madeninde çıkan yangın nedeniyle 301 madencinin ölümüyle sonuçlan madencilik kazası”(4) diye geçen, maden kazası sonrası resmi söylem (ile açıklanabilir); Bunun fıtratında bunlar var. Kaza olmayacak diye bir şey yok” [14.05.2014] (5,6) . Bu yaygın anlayışın sonucu 2014 yılında SGK iş kazası ve meslek hastalıkları istatistiklerinde görülebilir. 221.366 (bildirilmek zorunda kalınan) iş kazası (bunun 99.603’ü kaza günü çalışabilir) ve iş kazası sonucu öl[dürü]en sigortalı sayısı 1.626’dır . 2014 yılında ölümle sonuçlanan iş kazalarının 335’i (%20,6) kömür ve linyit çıkartılması, 172’si (%10,6) kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı, en az 522’i (%32,1)’de inşaat sektöründe [Bina inşaatı:260, Bina dışı yapılan inşaat:143, Özel inşaat faaliyetleri:98, Binalar ve çevre düzenleme faaliyetleri:21] meydana gelmiştir. Türkiye’de her gün (en az) 606 iş kazası olmakta, 5 kişi iş kazası sonucu öl[dürül]mektedir
İngiltere’de 2014/15’de 142 işçi (+123’de Halk’tan olmak üzere toplam 265 kişi) ölümcül yaralanma ile sonuçlanan iş kazasına sunuk (maruz) kalmıştır. Bu ülke’de iş kazası sonucu ölümcül yaralananların 35’i (+4 kişi de halktan olmak üzere toplam 39) inşaat işlerinde olmuştur. [Sürekli iyileştirme çaba ve uygulamaları sonucu] 2014/15 yılında 142 olan işçi ölümlerinin sayısı son beş yıl (156) ortalamasından % 9 daha düşüktür (7,8).
İşçi yaralanmaları, hastalıkları ve ölümleri
SGK istatistiklerinde en fazla ölümcül iş kazalarının yaşandığı inşaat sektöründeki kazaların nedenleri belirtilmediği için ABD’den (bilgi sahibi olmak için) örnek verilebilir.
ABD’de; 2014 yılında iş’de 4.679 işçi öldü[rüldü] (Her 100.000 tam zamana eşdeğer çalışan işçinin 3,3’ü). Ortalama, haftada yaklaşık 90 ya da her gün 13’den fazla işçi –iş kazası sonucu- öl[dürül]mektedir (9).
İnşaat(lar)ın “ölüm dörtlüsü”
ABD’de; 2014 takvim yılında özel sektörde 4.251 işçinin öldüğü iş kazası olmuştur. Bu kazaların 874 veya % 20,5‘i inşaat sektöründe olmuştur, yani 2014 yılında ölen beş işçiden biri inşaat sektöründe çalışandır.
İnşaat sektöründe (şantiyelerde) işçi ölümlerinin önde gelen nedenlerinden düşme(ler)i elektrik çapması, bir nesnenin çarpması ve arasına-içine sıkışma izlemektedir. Bunlar 2014 yıIındaki inşaat sektöründeki ölümcül kazaların yarıdan fazlasını (%58,1) oluşturur. Bu ölümcül dörtlünün ortadan kaldırılması demek Amerika’da her yıl 508 işçinin yaşamını kurtarmak demektir (9).
Düşme(ler) – 349 (% 39,9) [ 2014’yılında inşaat sektöründe toplam 874 ölümlü kazanın 349’u düşme sonucu olmuştur]
Elektrik çarpması – 74 (% 8,5)
Bir nesnenin çarpması – 73 (% 8,4)
Arasına veya içine sıkışma – 12 (% 1,4)
Türkiye’de inşaat işlerinde neden (en çok) iş kazası olmaktadır ?
Hemen verilen yanıt; (iş) kazalar(ı) çoğunlukla (%80-85) çalışanların dikkatsizliği ve güvensiz / emniyetsiz hareketi sonucu olmaktadır.
Yanlış anlayışlara ve değerlendirmelere doğru çözümler bulunabilnir mi?
Bu sorunun yanıtını aşağıda belirtilen haberler vermektedir:
14 Ekim 2014,Tekirdağ; Asansör boşluğuna düşen müteahhit öldü.
Tekirdağ’da yaptırdığı 4 katlı binaya gittikten sonra asansör boşluğuna düşen 57 yaşındaki Hüseyin Gökçek öldü. Gökçek’in cesedini o sabah işe gelen işçiler buldu. Gökçek’in cesedi, itfaiye ekipleri tarafından asansör boşluğundan çıkarıldı (10,11,12) .
[ İnsanlar, düşeni kabahatli bulurlar. S.Maugham]
13 Nisan 2012, Osmaniye; 2 metrelik demir ensesine saplandı
3’üncü katta çalışan inşaat işçisi dengesini kaybedip, elindeki 2 metrelik demir çubukla düştü. Bu sırada 10 milimetre çapındaki demir, ensesinden girip, yanağından çıktı (13) .
03 Ekim 2015, Sivas; Boynuna 6 metrelik demir saplandı
Sivas’ta inşaat alanında inceleme yapan 68 yaşındaki müteahhit firma yetkilisi Takki Akkuş’un boynuna saplanan 6 metrelik demir, ameliyatla çıkarıldı. Takki akkuş; 6 metrelik demir, asansörle çekilirken bağın arasından kayıp kafama saplandı” dedi. 6 metre uzunluğunda ve 8 milimetre genişliğindeki demir Akkuş’un da önerisiyle demir makası ile kesildi (14,15) .
Not: İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’nda belirtildiği gibi “işyerinin tertip düzen” ile ilgili riskler uygun değerlendirilse, “toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik verilse”, “çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirler alınsa” idi bu kaza olmazdı.
04 Ağustos 2015, Salıpazarı –Samsun; inşaat halindeki binanın asansör boşluğuna düşen inek
Salıpazarı ilçesinde Musa Sarı’ya ait inek, inşaat halindeki binaya girdi. Hayvanı dışarıya çıkartmak için binaya giden Sarı, ineğinin asansör boşluğuna düştüğünü gördü. Musa Sarı ve beraberindekiler,- itfaiyecilerin yeterli ekipmanları bulunmaması üzerine – ineği gövdesine bağladıkları iplerle yukarı çekerek bulunduğu yerden çıkarttı (16,17) .
Herhalde ineklerden dikkatli olması beklenemez, toplu koruyucu önlemler alınmalıydı. Yere düşene bir tekme de sen vurma, hemen kaldır onu !
Not: Asansör boşluklarının girişine yönetmeliklere uygun geçici korkuluklar yapılsa idi, bu kazalar (kesinlikle) önlenebilirdi. “Önlemek ödemekten ucuzdur”
Çatılarda (genel olarak) nasıl çalışılıyor ?
İş güvenliği önlemi mi? O da ne, biz bu işleri hep böyle yapıyoruz deniyor! Sonuç:
10 Ağustos 2015, Eskipazar – Karabük; Çatıda bastığı kiremit kırılan usta düşüp öldü
Karabük’ün Eskipazar İlçesi’nde 56 yaşındaki Muzaffer Akbaş, kırık kiremitleri değiştirmek için çıktığı 2 katlı evin çatısında çatının kenarında yürürken bastığı kiremitin kırılması sonucu dengesini kaybederek düştü. 6 metre yükseklikten yola düşen Akbaş, olay yerinde öldü (18,19) .
Yüksekte çalışırken, düşüp ölmemek için hiç mi güvenlik önlemi alınmıyor?
Bel tipi emniyet kemerini başka bir çalışana tutturarak çatı kenarında- yüksekte çalışan işçiler, en sık karşılaşılan örneklerdir.
06 Kasım 2014, Adıyaman; SGK Binası çatı onarımı
Altı katlı Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) binasının çatısındaki iki işçi çatının ucunda kiremitleri ve olukları onarırken, bir işçi ise onlara (2 kişiye) bağlı olan ipleri tutuyor (20,21) . “İplik ince yerinden kopar!.”.
14 Kasım 2014, Türkiye ; Kentte çok sık rastlanan bir manzara
Sn. Güven Sak, 14.11.2014 tarihli Radikal Gazetesi’ndeki makalesinde; “Bu kadar küçük şirketlerle ve bu kadar kısa yatırım ufkuyla iş güvenliği olmaz” diyor.
Hem bellerine ip bağlanan işçiler için, hem o işçilerin bellerine ip bağlayıp dam aktartmaya çalışan iş sahibi için, hem de binasının çatısının tamir edilmesini isteyen ev sahibi için (22) .
“Alimlerimiz küçük menfaatler veya güvenlik kaygısıyla reel politiği tercih edip muktedirlerin yanında yer alırken ekmek derdine düş(ürül)müş halkı suçlamak doğru mu?” (23) .
Olası bir düşme durumunda , ipi tutanların çalışanları düşmeden tutması –kesinlikle- olası değildir. Tutmayı başarsa bile, düşme alttaki şekilde görüldüğü gibi – bel kırılmasına bile neden olabilecek- çok ciddi kaza ile sonuçlanabilir.
Düşme ne kadar zamanda olur?
Bir çok işçi düşmeden önce dengelerini sağlayabilecekleri [ipi tutanların da arkadaşlarını tutabileceklerine] yeterli zamanlarının olduklarına inanır -bu her zaman- doğru değildir.
Aşağıdaki tabloda sadece birkaç saniye içinde ne kadar düşülebileceğini göstermektedir:
|
Zaman (saniye) |
Mesafe (metre) |
|
0,5 |
1,2 |
|
1 |
5 |
|
1,5 |
11 |
|
2 |
20 |
|
2,5 |
31 |
|
3 |
44 |
|
4 |
78 |
Güvenli bir yere tutunmak için yeterli zaman (vakit) olmayabilir (24) .
Söz konusu edilen ÇB-İSGM Sanayide İş Güvenliği Eğitim Rehberi’nin 4. Sayısında “El Aletlerinde ve Çalışılan Yüzeylerde Güvenlik Tedbirleri” kitabında (25) (s.49); “ 75 kg. Ağırlığındaki bir insanın 1 m. yukseklikten düştüğü vakit yere çarptığı andaki hızı 5 m/sn. olur ve yere çarpma darbesi ise 30 kg civarında bulunur. Aynı kimse 6 m.’den düştüğü takdirde yere çarpma hızı 12 m/sn ve çarpma darbesi ise 1500 kg civarında olacaktır” denilmektedir (25).
Yalnızca bir kaç örnekle belirtilen “yüksekten düşme” ile ilgili (bu) tradejiler kesinlikle önlenebilir. Güvenli bir ankraj noktasına bağlanmış, uygun bir şekilde kullanılan emniyet kemeri, paraşüt türü emniyet kemeri ile yaşamlar kurtarılabilir (26) .
Yapılacak çalışmalar önceden planlanmadan ve organize edilmeden, bu planlama yapılırken yüksekten düşme ile ilgili hususlara acil durum planında yer verildiğinden emin olunmadan, yetkin kişilerce riskler değerlendirmeden ve buna karşı belirlenen önlemler uygulanmadan, çalışanlara “yüksekte güvenli çalışma” ve “düşmeyi önleyici donanımların güvenli kullanımı konusunda uygulamalı eğitim” verilmeden çalışmalar yapılmaya devam etmektedir. Oysa “iyi planlama işi çabuklaştırır”.
“Kazaya rıza gerek”
Bazı çalşanlara (kısmen) uygun (gövde/paraşüt) tipte emniyet kemeri verilerek çatılarda (yüksekte) çalıştırılıyor. Durumu özetlemek için yukarıdaki örneklere bir kaç ek yapalım :
12 Mayıs 2015, Aksaray – Ereğli: Facianın eşiğinden dönüldü
Aksaray- Ereğili’de 7 katlı bir binanın çatı katına çıkan 3 işçi’den biri herhangi bir yere bağlı olmayan paraşüt tipi emniyet kemeri giyindi, diğer ikisi de hiçbir güvenlik önlemi almadan zaman zaman çatının en uç kısmına kadar gelerek çalışma yaptı ! (27,28) .
30 Nisan 2014, Seyhan- Adana ; Emniyet kemeri kopan inşaat işçisi 5 metreden düştü
Bir otel inşaatında asansör sistemini kuran işçi Amir Kansu, emniyet kemerini takıp kaynak yapmak için 5 metre yükseklikteki iskeleye çıktı. Çalışma sırasında emniyet kemeri kopunca iskelede dengesini kaybeden Kansu yere düştü (29,30) .
11 Eylül 2014, Düzce: Bir işçi asansör boşluğundan emniyet kemerinin bağlandığı yerden kurtulması sonucu düştü ve ağır yaralandı.
Yeni yapılan bir binanın asansör işlerini yapan Yunus/Ufuk Pehlivan isimli işçi en üst katta asansörün yürüyeceği aksamla uğraşırken, emniyet kemeri koptu. Emniyet kemeri kopan işçi yaklaşık 15 metreden binanın zeminine çakıldı (31,32,33) .
08 Mayıs 2015, Kahramanmaraş’ta inşaattan düşen işçi öldü.
Kahramanmaraş’ta Adem Akkoyun (40), 8. katta kalıp işi yaptığı sırada dengesini kaybederek düştü. Beton zemine çakılan Akkoyun, olay yerinde hayatını kaybetti (34,35) .
İş kazaları nasıl önlenebilirdi?
Düşmeler inşaat sektöründe kaza sonucu ölümün en büyük nedenidir. Ölümlerin (en az) %50’sini oluşturur. Alçak ve yüksek düşme arasında hiçbir ayrım yoktur. Bunun anlamı, yüksekte yapılan herhangi bir iş için, bir yüksekten düşme sonucu yaralanma riskini önleme veya en aza indirmek için önlemler gerekmektedir.
Geleneksel düşme önleme sistemleri; korkuluk sistemleri, güvenlik ağları ve kişisel düşme koruma (durdurma) sistemleri’dir. Bunları yanlış kullanma ya da (kullanılmadıkları zaman uygun olmaya koşullarda) depolama bu düşme koruma sisteminin etkinliğini azaltabilir. Bu durum(lar) ve hareket(ler) işçi yaralanmalarının en önemli nedenleridir. Herhangi bir projeye başlamadan önce, geleneksel düşme koruma sistemlerinin doğru kullanımı konusunda ilgili tüm çalışanların bilgilendirilmesi ve eğitilmesi yasal zorunluluktur. Bir güvenlik ağı gibi, düşme koruma sistemi ticari olarak satın alınan ürün ise, üreticinin belirlediği tüm kullanım ve depolama yönergeleri (talimatları) izlenmelidir.
Personel düşme durdurma (önleme) sisteminin uygun kullanımı, (var ise) çalışılan şirketin düşme önleme politikası ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yayınladığı yönetmelikler ve bunlarla ilgili standardlar’ın düşmeyi önleme ile ilgili hükümlerinin çalışılan sahada uygulanması, bunların uygunluğunun yetkin kişilerce (ör: iş güvenliği uzmanı) denetlenmesi ve belirtilen konularda çalışanların uygun öğretim ve eğitimleri ile işyerinde tüm ramak kalalar ve iş kazaları önlenebilir (36) .
Düşme korkuluk sistemleri
Yukarıdaki örneklerden de anlaşılacağı gibi; aşağıdaki tehlikeler düşmeye bağlı yaralanmaların başlıca nedenleridir:
- Korumasız taraflar, duvar açıkları ve zemin delikleri-açıklıkları
- Yanlış / uygun olmayan iskele inşaatı / kurulumu
- Korumasız çıkıntılı donatı çeliği
- Taşınabilir merdivenlerin yanlış kullanımı
- Emniyet kemeri ve yaşam hattı’nın güvenli kullanımının ve kprunmasının bilinmemesi
Amerikan çalışma standartlarına göre eğer bir çalışma (inşaat) sahasında 182,88 cm (6 feet)’den daha fazla dikey düşme olasılığı var ise işveren (işyeri yönetimi) – en az – aşağıda belirtilen üç iş güvenliği önleminden birini, işe başlamadan önce, almış olmalıdır.
- Tehlikeli alanın çevresine korkuluk yerleştirilmesi,
- Güvenlik ağlarının çekilmesi
- Her işçi için kişisel düşme durdurma (engelleme) sistemleri sağlanması.
Birçok kez işin niteliği ve konumuna göre koruma /önleme sistemine karar verilir (37) .
Bu tehlikelerden nasıl kaçınılabilir ?
Yeni inşaatlarda zemin açıklıkları oluşturulduğunda, en kısa sürede uygun kapaklarla kapatılmalıdır.
Tüm zemin delikleri (açıklıkları) – herhangi bir zamanda kapağın üzerine gelebilecek – çalışanların, ekipmanların ve malzemenin iki kat ağırlığını destekleyecek (kaldırabilecek) şekilde (sağlamlıkta) uygun kapaklarla kapatılmalıdır.
Güvenlik ağları, çalışanlar üzerinde çalıştıkları yüzeyin altına – uygulanabilir olduğunca yakın- monte edilmelidir. Güvenlik ağları hiçbir durumda 914,4 cm’den (30 feet) daha aşağıda olmamalıdır.
Güvenlik ağlarına ve güvenlik ağı tesisatlarına şantiyede, şu peryotlarda düşme–testi uygulanmalıdır:
- İlk kurulumdan sonra ve kullanılmadan önce,
- Herhangi bir yer değiştirildiği zamanda,
- Büyük onarım sonrasında,
- 6 aylık aralıklarla, eğer bir yerde bırakıldıysa.
Düşme testi, çalışanların düşme tehlikesine sunuk (maruz) kalabileceği en yüksek seviyeden, 71,12 – 81,28 cm ( 28-32 inç) çapında 400 pound [400 Lb x 0.453592909436 = 181.437163774 kg] ağırlığında kum torbasının ağın üzerine düşürerek yapılır. Kum torbasının düşürülmesi 106,68 cm (42 inç) den daha fazla (aşağıda) olmamalıdır.
Her güvenlik ağı, ya da bir bölümü, 2.268 kg (5.000 pounds) bir asgari kırılma mukavemeti ile dokunmuş , bir sınır ipi olmalıdır.
Dikey yaşam hatları ve emniyet kemerlerinin halatları (lanyards) 2,268 kg (5.000 pounds)’lık bir asgari kopma mukavemetine sahip olmalıdır. (Yaşam hattının kullanılması durumunda) Her çalışan ayrı bir dikey yaşam hattına bağlı olmalıdır . Asansör şaftları yapımı sırası hariç – asansör kuyusunda iki çalışan aynı yaşam hattına bağlanabilir, ancak aşağıda belirtilen şartlar sağlanmalıdır:
* Her iki çalışan da etrafı koruyucularla çevrilmiş çalışma aracının üzerinde çalışmalı.
* Yaşam hattının gücü 4.536 kg (10.000 pounds) [her bir çalışan için 2268 kg (5,000 pounds)] olmalıdır ve diğer tüm yaşam hattı kriterlerini karşılamalı.
* Yaşam hattının, emniyet kemerinin halatlarının / iplerinin (lanyards) ve vücut (paraşüt) tipi emniyet kemerinin mukavemet bileşenlerinin halatları ve kayışlarında dokumalar kullanılmalıdır. Dokuma, sentetik elyaftan yapılmış olmalı.
Ankrajlar (bağlatı yeri), yatay yaşam hattı Çıkarılabilir beton ankraj örneği
Kişisel düşme durdurma ekipmanlarının bağlanması için kullanılan ankrajlar, platformların askıya alınmasında kullanılan herhangi bir bağlantı halatı ve ankraj noktasından bağımsız olmalıdır ve çalışan başına en az 2,268 kg (5.000 pounds) destekleme yeteneğine sahip olmalıdır. Tam bir kişisel düşmeyi önleyici sisteminin bir parçası olarak tasarlanmalı ve güvenlik faktörü en az iki olmalı ve yetkili / yetkin kişilerin gözetiminde yapılmalıdır (38) .
Sonuç ve öneriler
- Yüksek bina, çatı, boru köprüsü gibi yapıların proje aşamasında ankraj noktaları belirlenmeli, standardlara uygun ankrajlar konulmalı, çalışma ortam koşullarına dayanıklı yaşam hatları yetkin kuruluş veya kişilerce çekilmelidir.
-
Projelerde ve tesis, bina, çatı, börü köprüsü vb. tesisler için resmi kuruluşlardan alması gereken” işyeri açma ve çalışma ruhsatı”, “yapı ruhsatı (İnşaat izni)”, “oturma ruhsatı (iskan raporu) vb, verilirken, bu tesislerin yapım ve bakım-onarım aşamasında kullanılacak yüksekten düşme önleme sistemi ve ankraj noktaları belirlenmeli ve gerekli donanımlar önceden yapılmış olmalıdır.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından, 1967-70 yıllarında yayınlanan “Sanayide İş Güvenliği Eğitim Rehber(ler)i’ni (8 kitap); orijinal kaynaklarından da (tekrar) yararlanarak [Industrial Safety Instructors Guide, Prepared by: U.S.Department of Labor, Bureau of Labor Standards. For U.S.Department of State, Agency for International Development Office of Labor Affairs. Washington, D.C. ] gözden geçirilmiş ve genişletilmiş yeni baskılarını yap(tırıl)malı ve hatta isg-katip’e kayıtlı iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimlerine göndermelidir.
Kaynaklar
- Sontag, Susan. Ben, Vesaire. Can Yayınları Eylül 2015, İstanbul s.115
- ..,.., Sanayide İş Güvenliği Eğitim Rehberi (Sayı:1), İş Güvenliğine Giriş, T.C.Çalışma Bakanlığı İşçi Sağlığı Genel Müdürlüğü, Ongun Kardeşler Matbaası- Ankara, Yayın No:131
- ..,..,İş Yerindeki Güvenliğiniz, T.C. Çalışma Bakanlığı, İşçi Sağlığı Genel Müdürlüğü, Ankara Basım ve Cilt Evi Ankara-1967, Yayın No:119
4 .https://tr.wikipedia.org/wiki/Soma_Facias%C4%B1
5. http://www.radikal.com.tr/turkiye/bu-isin-fitratinda-kaza-var-1192125/
6. https://www.izlesene.com/video/basbakan-erdogan-is-kazasi-bu-isin-fitratinda-var/7445622
7. www.hse.gov.uk/statistics/sources.htm
8. www.hse.gov.uk/statistics/about/quality-guidelines.htm
9. https://www.osha.gov/oshstats/commonstats.html
10. http://arsiv.taraf.com.tr/haber-asansor-bosluguna-dusen-muteahhit-oldu-166027/
11. http://ulkedehaber.com/haber/muteahhit-asansor-bosluguna-dustu-30331.html
13. http://t24.com.tr/haber/2-metrelik-demir-ensesine-saplandi,201591
14. http://www.milliyet.com.tr/boynuna-insaat-demiri-saplanan-gundem-2126382/
15. http://www.ahaber.com.tr/yasam/2015/10/03/boynuna-6-metrelik-demir-saplandi
16. http://www.hurriyet.com.tr/asansor-bosluguna-dusen-inegi-vatandaslar-kurtardi-29728139
17. http://nediyor.com/galeri/samsunda-inek-asansor-bosluguna-dustu/
18. http://www.mynet.com/haber/yasam/catida-bastigi-kiremit-kirilan-usta-dusup-oldu-1957846-1
19. http://www.34volt.com/gundem/karabuk/catida-bastigi-kiremit-kirilan-usta-dusup-oldu-218632/
20.http://www.posta.com.tr/turkiye/HaberDetay/SGK-binasinsa-akillara-zarar-guvenlik-tedbiri.htm?ArticleID=252244
23. http://www.zaman.com.tr/yazarlar/ali-bulac/kalb-ve-kilic_2326423.html
24. http://www.worksafebc.com/publications/health_and_safety/by_topic/assets/pdf/fall_protection.pdf
25. .., ,,, Sanayide İş Güvenliği Eğitim Rehberi (Sayı:4), El Aletlerinde ve Çalışılan Yüzeylerde Güvenlik Tedbirleri, T.C.Çalışma Bakanlığı İşçi Sağlığı Genel Müdürlüğü, Cihan Matbaası, Ankara, 1970-Yayın No:150.
26. http://www.worksafebc.com/publications/health_and_safety/by_topic/assets/pdf/fall_protection.pdf
27.http://www.milliyet.com.tr/ozel-haber-7-katli-binanin-catisinda-aksaray-yerelhaber-778753/
28. http://www.ortakoyhaberleri.net/aksaray-da-7-katli-bir-binanin-catisinda-hicbir-guvenlik-onlemi/440/
29. http://www.evrensel.net/haber/83340/emniyet-kemeri-kopan-insaat-iscisi-5-metreden-dustu
30. http://www.yapi.com.tr/haberler/emniyet-kemeri-kopan-insaat-iscisi-yaralandi_119857.html
31. http://www.duzceninsesi.com.tr/Gundem-Haberleri/20214-Bir-asansor-vakasi-daha-
32 http://www.posta.com.tr/turkiye/HaberDetay/Isci-asansor-bosluguna-dustu.htm?ArticleID=244669
33. http://www.sozcu.com.tr/2014/gunun-icinden/isci-asansor-bosluguna-dustu-599268/
34. http://www.milliyet.com.tr/8-kattan-dusen-insaat-iscisi-oldu-kahramanmaras-yerelfotogaleri-9034217/
35. http://www.taraf.com.tr/her-gun-is-cinayeti-bir-gunde-iki-isci-can-verdi/
36. http://blog.capterra.com/prevent-construction-falls/
37. https://www.osha.gov/SLTC/etools/construction/falls/mainpage.html
38. https://www.osha.gov/SLTC/etools/construction/falls/fallarrest.html