Mustafa Taşyürek
Mutfak yangınları genellikle tüp gaz patlaması, kızartma esnasında tava ve tencerede yağ parlaması, aspiratör ve bacalarda biriken is ve kurumların tutuşması ve kibrit çöpünün tam söndürülmeden çöpe atılmasından kaynaklanmaktadır.
Yangın olayında önce önlem, sonra söndürme gelir.
Önlem olarak:
- LPG (tüp gaz) tüpünü daima dik tutunuz.
- Bağlantı hortumlarını sürekli kontrol ediniz, eskimiş hortumları derhal değiştiriniz ve 1.25 m’den daha uzun bağlantı hortumunu kullanmayınız.
- Arızalı detandörünüzü hemen değiştiriniz ve her tüp değişiminde contaları da mutlaka yenileyiniz.
- Piknik tüplerinin üzerine geniş tabanlı tencereler koymayınız, mecbur kalındığında kontrolü elden bırakmayınız.
- Doğalgaz ve LPG kaçakları için Gaz Alarm Dedektörü kullanınız.
- Gaz kaçağı hissettiğiniz ortamda kıvılcım çıkarabilecek tüm hareketlerden uzak durunuz. Ateş yakmayınız, buzdolabının kapağını açmayınız, elektrik anahtarlarına dokunmayınız ve ortamı havalandırınız.
- Kaçak LPG ise zeminden, doğalgaz ise tavandan süpürge veya yelpaze ile havalandırma yapınız.
- Kaçak tespiti için kesinlikle kibrit veya çakmak alevi değil, sabun köpüğü kullanınız.
- Her yangın küçük olarak başlar kimsesiz bir ortamda sinsice gelişir.
- Tavada yağ kızartırken yağın taşmamasına dikkat ediniz.
- Telefon ve kapı zili çaldığında ocağı minimum konuma getiriniz, konuşmanız veya görüşmeniz uzun sürecekse ocağı kapatınız.
- Taşması olası yemekleri pişirirken daima kısık ateş kullanınız, aceleniz varsa yüksek ateşte başında bekleyiniz. Ocakta bir şey pişirirken kesinlikle yatmayınız.
- Yemek pişirmenize çocuklarınız yardımcı oluyorsa, onları da yangın tehlikesine karşı uyarınız.
- Kazara oluşacak kaymalara karşı tavanın kulpunu ocağın ortasına doğru yönlendiriniz, sıcak kulpları bir bez veya tutacakla kontrollü bir şekilde tutunuz.
- Elbezi, havlu ve peçete gibi tutuşabilir eşyaları ocaktan uzak tutunuz,
- Kızartma yaparken kolu uzun ve geniş elbise giymeyiniz.
- Tava yangınlarında kesinlikle su kullanılmamalıdır. Zita su yangının büyümesine ve kontrolden çıkmasına neden olur.
- Kızartma esnasında küçük yağ parlamalarını boğmak (söndürmek) için, tava kapağını daima yanınızda bulundurunuz ve olay anında üzerine kapatınız.
- Bir yağ parlamasında tavayı sağa sola taşımayınız, bu durumda yangının sizin de üzerinize sıçrayabileceğini unutmayınız.
- Tüm gayretlerinize rağmen yangın sönmeyip büyük boyutlara yükseliyor veya büyük bir yangınla karşıkarşıya kalıyor iseniz,((alo 110‘dan) derhal itfaiye’yi arayınız. Unutmayın ki; itfaiye hizmetleri sürekli ve ücretsizdir.
- Mutfağınızda, kolay ulaşabileceğiniz bir yerde, mutlaka en az bir adet 2 kg’lık ABC sınıfı yangın söndürücü tüp bulundurunuz ve kullanılmasını önceden öğreniniz.
- Bütün bu önlemlere rağmen bir yangınla karşılaştığınızda, panik yapmayınız ve sükunetinizi muhafaza ediniz.
- Parlayan tüpleri kesinlikle pencereden veya balkondan dışarı atmayınız, alevin üzerini, varsa yangın battaniyesi ile, yoksa ıslak bir bezle sarıp vanasını kapatınız, veya yangın söndürücüyü kullanarak yangını söndürünüz.
- Tava ve tencerelerde küçük bir parlama olduğunda, bir avuç soda (bikarbonat sodası) serperek de yangını söndürebilirsiniz. Ancak bu işlem için sakın un ve nişasta ihtiva eden “Baking Powder” tozu kullanmayınız.
Baca temizliği:
- Mutfak aspiratörü ve bacalarda biriken is ve kurumlar zaman zaman tutuşur ve potansiyel yangın tehlikesi oluştururlar.
- Oluşan bu kurumların tutuşmasına baca yangınları denir ve baca yangınları kolayca çatı yangınlarına, çatı yangınlarıda bina yangınlarına dönüşür.
- Doğalgaz bacaları yılda bir, normal bacalar yılda iki, lokanta ve yemekhane bacaları ise 15 günde bir defa yetkili ve ehliyetli firmalara temizlettirilmelidir.
- Çatlak bacalar tamit ettirilmeli, tıkalı bacalar ise mutlaka açtırılmalıdır.
- Biriken kurumlar, baca yangını şeklinde ortaya çıkmasa dahi, baca çekişini engelleyerek, yanma verimini düşürmekte, tütme ve dumanın geri tepmesi ile karbon monoksit zehirlenmeleri nedeniyle ölüm getirmektedir.