Yangınla Mücadele Eğitimi – I

Mustafa Taşyürek

1. YANGINLA MÜCADELE İÇİN ÖRGÜTLENME

Çalışma yaşamını her zaman kesintiye uğratabilen yangınlara karşı alacağımız önlemlerle daima hazırlıklı olalım.

Yangınla mücadelede organizasyonu bu hazırlıkların birinci aşamasıdır.

Fabrikanın müdürü yangınla mücadele grubunun kumandanı olarak davranır ve her bölümde mücadeleden sorumlu kendi kontrolünde çalışacak elemanları belirler. Daha sonra her bölümdeki yangınla mücadeleden sorumlu kişi, kendi bölümündeki yangınla mücadele faaliyetlerinden sorumlu diğer kişileri belirler.

 

  1. YANGINLA MÜCADELE EĞİTİM TİPLERİ

Yangınla mücadele ekibi örgütlenmiş olsa bile ekip daima eğitimli değilse yangın meydana geldiği zaman ekibin üyeleri talimat ve prosedürleri nasıl uygulayacaklarını bilmedikleri için yangınla mücadelede etkili olamazlar. Bu tür şanssız durumların meydana gelmemesi için gereken özel dikkati de kapsayacak şekilde aşağıda belirtilen yangın eğitim yöntemleri uygulanmalıdır.

  1. Eğitim tipleri

Eğitimin kapsamı aşağıda belirtildiği gibi gruplandırılabilir.

  1. Yangın söndürme tüpü kullanma eğitimi: Yangın söndürme tüpü ve hidrantlar gibi yangınla mücadele sistemlerinin nasıl kullanılacağının eğitimi.
  2. Eğitimi raporlama: yangınla mücadele grubuna olduğu kadar, işletmedeki diğer kişilere de yangını bildirme , ihbar etme, raporlama yöntemlerini öğretme.
  3. Tahliye ve ilk yardım eğitimleri: Tahliye yollarının ayrılması, tahliye için kişilere nasıl rehberlik edileceğinin ve tahliye araçlarının nasıl kullanılacağının öğretilmesi.
  4. Kapsamlı eğitim – tatbikat : 1-3’ de söz konusu edilen eğitimin yoğunlaştırılması.

 

Eğitimin amacı eğitimden önce belirlenmelidir. Eğitimin içeriğinin dengesiz olmaması için dikkatli olunmalıdır ve tatbikat yılda en az 2 kere yapılmalıdır ( bir kere gündüz bir kere de gece)

  1. ÖN HAZIRLIK
  1. Yangın olduğunu varsaymak

Yangın eğitimine başlamadan önce yangının başladığını varsaymalıyız. Bu varsayımı yaptığımız zaman yangın simülasyonu yangının ne zaman, nerede ve nasıl olduğunun araştırılmasının dikkate alınmasıyla gerçekleşir.

  1. Yangının çıkma zamanı
    • Çalışma saatleri içinde, mesai öncesi veya sonrasında
    • Gündüz veya gece vakti
    • Yangınla mücadele ekip üyelerinin sayısının normalden daha az olduğu zamanlarda.
    • İşletmede normalden çok insan varken
  1. Yangının çıktığı yer
    • Mutfak, kazan dairesi veya açık alevin kullanıldığı, yangın potansiyelinin yüksek olduğu yerler.
    • Yanıcı ve zararlı maddelerin çok olduğu yerler
    • Yüksek binalarda yangınla mücadele ekibinin zor hareket edebileceği üst kattaki veya alt kattaki yerler.
  1. Diğerlerinden ayırıcı niteliği olan (karekteristik) kullanımlar:

İşin türü, işlemin grubu ve uygulamanın özellikleri dikkate alınarak yangın tatbikatı gerçek duruma uymalıdır. Ayrıca yangın tatbikatında yaratılan senaryolar mümkün olduğu kadar çok değişmelidir.

  1. İşletmeye duyurulması

    2. Eğitime başlanılmadan önce işletmede herkesin tatbikatın kapsamını ve tarihini önceden doğru ve tam bildiğinden emin olun.

  2. Fabrika – işletme dışındaki kişilere bildirme

    3. Eğitimden etkilenecek kişilere önceden haber verilmelidir.

  3. Eğitim malzemesinin hazırlanması ve kontrolü:

Eğitimde ve uygulamada kullanılacak yangın topu, yangın kaynağı olarak kullanılacak tavalar, yangın söndürme tüpleri ( ideal olarak içerisindeki malzemenin – maddelerin son günlerde yenilenmiş olması önerilir), yangın hidrantı, hortumları, nozulları, köpük yapıcı sıvıları v.b. ekipmanı kapsayan cihazların denetimi ve hazırlığı yapılmalıdır

  1. EĞİTİM YÖNTEMİ

    2. Kapsamlı uygulama eğitim programındaki yöntemi izleyin. (Bkz: Ek-2)

  2. İŞ GÜVENLİĞİNİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ

Kaza ve yaralanmaların olmasını önlemek için, yangın eğitimine başlamadan önce aşağıdaki noktalara dikkat edin. Bunlar iş güvenliğinin sağlanması için çok önemlidir.

  1. Eğitime başlamadan önce
    • Büyük fiziksel güç gerektiren bu tür eğitime başlamadan önce yeterli düzeyde hazırlayıcı fiziksel eksersizler yapılmalıdır. Eğitime katılan herkes uygun elbise ve ayakkabı giymelidir.
    • Kullanılacak ekipmanın kontrolü: yangınla mücadele donanımlarında yapılan eksik bakım ve kontrolden kaynaklanabilecek kazaları önlemek için eğitime başlamadan önce bütün teçhizat çok iyi bir şekilde kontrol edilmelidir.
  1. Eğitim sırasında
  • Hızdan daha önemlisi güvenilirliktir.
  • Malzeme ve teçhizatlar, kullanım sırasında alınacak önlemler – uyulacak kurallar dahil, kurallara göre doğru kullanılmalıdır.
  • İş güvenliği kontrolü “bir örnek” bir standarda dayanmalıdır. Eğitimdeki kişilerin yaşı ve fiziksel gücü dikkate alınarak herkesin kapasitesine göre düzenlenmelidir.
  • Uygulama gece yapılıyorsa etrafın karanlık olmasından dolayı gündüzden daha tehlikelidir. Seyyar aydınlatma araçları kullanıldığı için daha çok kaza tehlikesi vardır.
  • Kişiler eğitime alıştıkları zaman işi hafife alma alışkanlığından kaynaklanan kazalardan korumak için; eğitimle ilgili herkesin tehlike bilincinin ortadan kalkmasından kaçınması gerekir.
  1. Yangın söndürme cihazlarının ve diğer yangın söndürme teçhizatının kullanımı:
    1. Yangın söndürme tüpleri
    1. Yangın söndürme tüplerinin kullanma metodunu ve performansını çok iyi anladığından emin olun.
    2. Söndürücünün kimyasallarını izleyicilere doğru boşaltmayın , izleyicileri rahatsız etmeyin.
    1. Nozulu sıkıca tutun ve kimseye doğru tutmadığınızdan emin olun.
    2. İzleyicileri rüzgarın arkadan geldiği bir yere yerleştirin.
    1. Teçhizatı önceden kontrol edin.
    1. Nozulun ucu yerine oturtulmuş mudur ?
    2. Yangın söndürme tüplerinde veya hortumda herhangi bir kırık veya çatlak var mı?
    1. Yangın söndürücü tüpünü sıkıca tutun.
    2. Beklenmeyen bir durum karşısında hazırlıklı olmak için bir yangın söndürücü tüpü daha hazırlayın.
    3. Yanıcı malzeme paketi (yığını) yanıyorsa söndürürken kör noktaların ve köşelerin söndüğünden emin olun.
    4. Söndürücüyü kullanırken hızlı ve emin olun. Çünkü boşaltma zamanı kısadır.

    1. İç hidrantlar (yangın dolapları)
    1. Suyu püskürtürken nozulun ayrılmasına müsaade etmeyin.
    2. Su püskürtülürken hortumun üzerine basmamaya dikkat edin. (yaralanmayla sonuçlanan birçok kaza su püskürtülürken hortumun üzerine basılması sonucu olmuştur.)
    3. Yollar püskürtülen su nedeniyle çok kaygandır. Bu nedenle koşarken herkes dikkatli olmalıdır.
    1. Dış hidrantlar
    1. En az iki kişi nozulu tutmalıdır. Bu kişiler nozulun elden fırlamasına izin vermemelidir.
    2. Suyu açarken ve kaparken belirli bir sinyal vermelidir.
    3. Vanaları çabuk açmayın – yavaş yavaş açın.
    4. Hortumların doğru bağlandığından emin olun.
    1. Yangın pompaları
    1. Suyun basıncını aniden arttırmayın
    1. Tahliye teçhizatı
    1. Eğitimdeki herkes vücudun etkilenmesini en azda tutacak eldiven ve uzun kollu elbise gibi uygun giysiler giymelidir.
    2. Acil merdivenleri indirip kullanırken ellerin veya elbiselerin takılmamasına dikkat edin.
    3. İnsanları binadan çıkarmak için yangın merdivenlerini kullanırken acil çıkışları kullananların güvenliğini sağlamak için merdiven altında branda gibi koruyucu yerleştirerek dikkatli olun.

 

İHTİYAÇ DUYULAN

BEŞ ÖNEMLİ GENEL DURUM

  1. Uygulamalı eğiştim yılda en az iki kere yapılmalıdır.
  2. Yangın eğitimi her eğitilenin kapasitesi dikkate alınarak yapılmalıdır.
  3. Malzeme ve teçhizatın herbiri; kullanma talimatına göre doğru olarak kullanmalıdır.
  4. Yangınla mücadele cihazlarının kullanma yöntemleri ve performansları çok iyi şekilde anlaşılmalıdır.
  5. Yangın eğitiminden önce yeteri kadar fiziksel egzersiz (jimnastik gibi) yapılmalıdır.

 

Kaynak: . .,Training for fire fighting, Safety Guide series :No:13, Mitsui Marine and Fire Insurance Company, Limited., Mitsui Marine Safety Engineering Center, Limited.

Teşekkür: Yazının hazırlanmasındaki katkılarından dolayı Sn.Dilşen Lostar’a teşekkür ederiz.