Bu yazı esas olarak küçük şirketleri yönetenler içindir. Ama çalışanlar ve temsilcileri için ya da işte sağlık ve güvenlik konusunda bir başlangıç noktası arayan herkes için de geçerlidir.
Yazının amacı sağlık ve güvenliğe basit bir giriştir. Riskin bilmeniz gereken temel alanlarını açıklamak ve her konu hakkında daha fazla bilgiyi nereden bulacağınızı söylemektir.
İşte yaralanmak üzerinde düşünülmesi hoş olmayan bir konudur. Gerçek şu ki; Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), iş kazaları ve mesleğe bağlı hastalıklar yüzünden dünyada her yıl 2 milyondan fazla kişinin öldüğünü açıkladı. SSK istatistiklerine göre Türkiye’de yılda 811 kişi (2003) işte hayatını kaybetmektedir. Buna ek olarak, her yıl Türkiye’de 76 668 öldürücü olmayan kaza rapor ediliyor ve işten dolayı oluşan ya da ağırlaşan 1741 hasta (sürekli iş görmez ) olduğu tahmin ediliyor.
Hata, bunların sizin işyerinizde hiçbir zaman olmayan çok farklı ya da olağanüstü koşullardan dolayı oluştuğuna inanmaktır. Oysa durum böyle değil. Bazı temel düşünceler ve önceden davranmak bunların olmasını engelleyebilirdi.
Çalışma Ortamı’nda ki bu yazı bazı en genel kazaları ve insanların sağlığına zarar veren şeylerin nedenlerini göstermeyi amaçlamaktadır. Amacı sizin iş koşullarınıza neyin uyarlanabileceğini görmenizi sağlamak ve size nasıl daha fazla bilgi ve yardım alabileceğinizi söylemektir.
Bu, iş faaliyetlerinden sorumluysanız, örneğin işverenseniz, özellikle önemlidir, çünkü yasal sorumluluklarınız vardır ve bunlarla ilgili
(Kaynak: “İngiltere Sağlık & Güvenlik Üst-kurulu HSE’nin Küçük Şirketlerde Sağlık ve Güvenlik”e yaklaşım sistemi (Bkz:http://www.open.gov.uk/hse/hsehome.htm)
Herkes için on soru ve cevapları
1.Sağlık ve güvenlik ne demektir?
Doğru önlemleri alarak ve tatmin edici çalışma koşullarını oluşturarak insanların işten dolayı zarar görmesini engellemek.
2. Sağlık ve güvenlik (ile ilgili) yasaları niye var?
İşte sağlık ve güvenlik çok önemli olduğu için, hepimizin kendimizi ve başkalarını tehlikeye sokmamamızı gerektiren kurallar var. Yasa, aynı zamanda kamuyu işyerindeki tehlikelere karşı
da korumayı amaçlıyor.
3.Sağlık ve güvenlik yasaları benim için de geçerli mi?
Evet. Ne kadar küçük olursa olsun bütün firmalar için ve aynı zamanda serbest çalışanlar ve işverenler için de geçerlidir.
4. Sağlık ve güvenlik yasasını kim uyguluyor?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (Teknik) İş Müfettişleri ve yerel yönetim’lerin bazı birimleri. Örneğin:
-
Fabrikalar, çiftlikler ve inşaatlar için iş sağlığı ve güvenliği bakımından denetlemeye yetkili İş Müfettişleri;
-
Bürolar, dükkanlar, oteller, lokantalar ve eğlence yerleri için yerel yönetimler.
5. İş Müfettişleri ne yaparlar?
İnsanların kurallara tam uyup uymadıklarını kontrol etmek için işyerlerini gezerler. Esas olarak ne yapmanız gerektiğini anlamanızda size yardımcı olmaya çalışırlar. Sadece Çalışma Mevzuatı’na göre (Kanun’lar, Tüzük’ler, yönetmelikler, Tebliğ’ler) bir şey(er) ciddi ölçüde yanlışsa bir uygulama yaparlar.
6. Bilgi almak için bir müfettişle ilişki kurmalı mıyım?
Hayır.
7. İşyerimi kaydettirmeli miyim?
Birini çalıştırıyorsanız gerekebilir. 4857 sayılı İş Kanunun 4. maddesinde belirtilen istisnalar’dan değilseniz, bu kanun kapsamında iseniz evet. İlinizin bağlı bulunduğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bölge Müdürlüğü ya da yerel yönetiminizle ilişki kurun.
8. İşverenler için zorunlu yükümlülük sigortam olmalı mı?
Eğer birini çalıştırıyorsanız bu bir zorunluluktur ve bu sigortayı yaptırdığınızı gösteren belgeyi görünür bir biçimde sergilemelisiniz.
9. Herhangi bir afiş asmalı mıyım?
Evet, eğer birini çalıştırıyorsanız sağlık ve güvenlik’ le ilgili bazı uyarıcı afiş, etiket ve işaretleri vb. asmalısınız (Bkz:Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği, R.G.:23
Aralık 2003, Sayı: 25325).
10. İşteki yaralanmaları rapor etmeli miyim?
Evet ve diğer olayları da. Hangi olayları kimin rapor etmesi gerektiğini öğrenmek için bkz: “İşyerinde Bir Kaza Olursa Ne Yapmalısınız” bölümüne)
Nerede çalışıyor olursanız olun, bu yazı’da işteki risklerin en genel olarak bulunduğu alanları ve bu konularda nasıl daha fazla bilgi bularak işi daha güvenli bir hale sokabileceğinizi özetlemektedir.
Sağlık ve güvenliği kontrol altına aldınız mı?
İş Kanunu kapsamına giren işverenlerinin bir sağlık ve güvenlik politikası olması gerektiğini biliyor muydunuz?
Bütün işverenlerin ve kendi işinde serbest çalışanların iş faaliyetlerinden dolayı bir risk değerlendirmesi yapmak zorunda olduğunu biliyor muydunuz?(Bkz:İş Kanunu m.77, İş Sağlığı ve
Güvenliği Tüzüğü).
İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinin (işverenlerin) risk değerlendirmelerinin önemli bulgularını kaydetmeleri gerektiğini biliyor muydunuz?
İşverenlerin bazı sağlık ve güvenlik konularında çalışanlarına ya da temsilcilerine danışmak zorunda olduklarını biliyor muydunuz?
İşverenlerin çalışanları için sağlık ve güvenlik eğitimi sağlamak zorunda olduğunu biliyor muydunuz?( Çalışanların İş Sağlığı Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, R.G.:07 Nisan 2004, Sayı: 25426)
İşteki tehlikeleri kontrol altında tutmak herhangi bir başka işi yerine getirmekten farklı değildir – sorunu tanımlamak, sorun hakkında yeterli bilgiye sahip olmak, ne yapılacağına karar vermek, çözümü pratiğe geçirmek. İş Yasası (4857 s.) ve bu yasaya göre çıkartılan bir çok yönetmeliğe göre sağlık ve güvenlik politikası ve risk değerlendirmesi olmalıdır. Bunların pratik amaçları vardır. Sağlık ve güvenlik sorunları ile onları nasıl çözeceğiniz arasındaki dengeyi kurmanıza yardımcı olurlar.
Hangi Yasa(lar) Uygulanıyor?
İş Kanunu (politikalar)
Borçlar Kanunu
Umumi Hıfzısıhha Kanunu (ilgili maddeleri)
Gayri Sıhhi Müesseseler Yönetmeliği
Türk Ceza Kanunu
Belediyeler Kanunu
İş Sağlığı Güvenliği Yönetmeliği / Tüzüğü
(risk değerlendirmesi)
İş Sağlığı Güvenliği Kurulları Hakkında yönetmelik vb.
Bkz.:Çalışma ve sosyal Güvenlik Bakanlığı, [www.calisma.gov.tr] ve [www.casgem.gov.tr]
İşte kayma veya takılma olasılığı var mı?
Islak ve kaygan hale gelen zeminleriniz var mı?
Zemin koşullarınız, örneğin malzeme veya artıkların yığılmasından dolayı, hızla değişiyor mu,?
İnsanlar karanlıkta aydınlatılmamış yollar kullanıyorlar mı?
Tamirat ya da yeniden düzenleme gibi geçici bir iş yapılıyor mu? Bu, örneğin, çekme halatları kullanılmasından dolayı kayma ve takılma tehlikeleri getirebilir.
Herhangi bir yerde yerleri temizleme malzemesi kullanıyor musunuz? Doğru yöntemler ve malzemeler kullanılıyor mu?
İşteki en yaygın yaralanma nedeni kaymak ve takılmaktır. Bunların sonucunda oluşan düşmeler ciddi olabilir. Bu tür olaylar her türlü iş yerinde olabilir, fakat gıda, lokanta, sektörlerinden bu tür kazalar hakkında ortalama sayılardan daha fazla rapor var. Eğer iş yerinizi kamu da kullanıyorsa, bu özellikle önemli bir konudur. Bütün bu yaralanmaların işverenlere maliyeti örneğin İngiltere’de yaklaşık 300 milyon sterlindir ve sigorta bunun yalnızca küçük bir kısmını kapsamaktadır. Etkili çözümler çok zaman hem basit ve ucuzdur, hem de başka avantajlara da yol açar.
Hangi Yönetmelik(ler) Uygulanıyor?
İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik (R.G.: 10 Şubat 2004 , Sayı: 25369)
Tehlikeli maddelerle çalışıyor musunuz?
İşte kimyevi maddeler (temizlik malzemeleri dahil) kullanıyor musunuz?
Tehlikeli maddeleri üreten ve satanların kullanıcılar için, güvenlik bilgi kağıtları ve etiketleme dahil, bilgi sağlamak zorunda olduğunu biliyor musunuz?
İşyerinizde toz ve duman var mı?
İşyerinizde lejyon hastalığına kaynaklık edebilecek su sistemleri var mı?
Bakteri ya da virüsler tarafından etkilenme olasılığı olan hayvanlarla ya da hayvan ürünleri ile çalışıyor musunuz?
Binlerce insan işte çeşitli tehlikeli maddelere karşı karşıya gelmektedir. Bu tehlikeli maddeler insanların imal ettiği ya da doğrudan çalıştığı kimyevi maddeler olabilir, ayrıca işyerinde olan toz, duman ve bakteriler de olabilir. Tehlikeli maddelere açık olmak, onları nefes alarak solumak, deri yoluyla değmek, gözlere sıçraması veya yutmak olabilir. Eğer tehlikeli maddelere açık olmak önlenemezse, kanser, astım, deri yanması gibi ciddi hastalıklara ve bazen de ölüme yol açabilir.
Hangi Yönetmelik(ler) Uygulanıyor?
Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik (R.G.:26 Aralık 2003 ,Sayı:25328 )
Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği (R.G.: 20 Nisan 2001, Sayı:24379)
Asbestle çalışıyor musunuz ya da çalışırken karşı karşıya geliyor musunuz?
İşyerinizde asbest olup olmadığını biliyor musunuz? İnşaat ya da izolasyon maddesi olarak var olabilir.
İşinize binaların bakımı ve tamiratı dahil mi? Her zamanki işinizi yaparken asbest ile karşı karşıya gelebilirsiniz.
Asbestin kaldırılması için kuralları biliyor musunuz?
Bu işi yapmak için ehliyeti olan birisini biliyor musunuz?
Çalıştığınız maddelerden herhangi birinde asbest olup olmadığını biliyor musunuz?
Asbest İngiltere’de işte oluşan sağlık bozulmalarının en büyük nedenidir. Bugün asbestten ölümlerin ve sağlık kayıplarının çoğu on yıllarca önce asbestle karşı karşıya kalmaktan dolayı oluyorsa da, eğer bir tamirat çalışması sırasında onunla karşılaşırsanız, özellikle dikkatli olmalısınız.
Asbest, 1950-1980 arasında inşa edilmiş binaların çoğunda izolasyon maddesi olarak bulunabilir. Hala bazı fren pedalı ve debriyajlarda kullanılmaktadır ve araba servislerinde ve tamiratlarında karşılaşılabilir.
Hangi Yönetmelik(ler) Uygulanıyor?
Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik
(R.G.:26 Aralık 2003, Sayı: 25328)
Burkma, zorlama veağrılardan şikayetçi misiniz?
Kaldırma ve taşıma, ağır bir itmeyi, çekmeyi veya uzanmayı gerektiriyor mu?
Elle aynı iş tekrarlanarak yapılıyor mu?
Uzun mesafelere garip şekilli veya ağır cisimleri taşımak zorunda mısınız?
Tekrarlamalı parmak, el ya da kol hareketleriniz var mı?
Bükme, sıkma, vurma çekiçleme yapıyor musunuz?
El ya da vücut gücü ile ağır yükleri taşımak ya da tutmak elle yapılan iştir. Birçok insan sırtlarını, kollarını, ellerini ya da ayaklarını incitirler. Kötü kaldırma incitmeye neden olabilir ve daha sonra hafif kaldırışlarla dahi zaman içinde zarar birikebilir. Genel olarak SSK’ya bildirilen üç günden uzun incinmelerin üçte birinden çoğu elle yapılan işlerden kaynaklanmaktadır.
Tekrarlanan zorlamalardan oluşan incinmeler dahil, kol rahatsızlıkları elle yapılan işlerden oluşabileceği gibi büro işlerinden de olabilir. İnsanlar kötü iş tezgahlarına garip vücut biçimleri ile kendilerini uyarlamak zorundaysalar ve tekrarlanan veya hızlı davranışlardan da incinmeler oluşabilir.
Hangi Yönetmelik(ler) Uygulanıyor?
Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği (R.G.:11 Şubat 2004 , Sayı: 25370)
Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik (R.G.:23 Aralık2003,Sayı:2532)
127 No’lu ILO Sözleşmesi: Tek İşçinin Taşıyabileceği Yükün Azami Ağırlığı Hakkında Sözleşme (R.G.:14.11.1974, Sayı:15062)
İşyeriniz gürültülü mü?
İşyerinin bir bölümünde insanlar işitilebilmek için normal bir konuşma mesafesinde birbirlerine bağırmak zorunda kalıyorlar mı? Eğer öyleyse, bir işitme tehlikesi var.
Kulaklarında zil sesi ile eve giden var mı? Bu da bir gürültü problemidir.
Kullanılan alet ve gereçler yüksek ve patlayıcı sesler çıkarıyor mu, örneğin kartuşla çalışan sabitleştiriciler gibi.
İşyerinin bazı bölgelerinde kulaklık kullanıyorlar mı? Gürültü kontrolünün iyi çalışıp çalışmadığını kontrol etmek gerekir.
İşte meydana gelen yüksek gürültü duyma yeteneği kaybına yol açabilir. Bu tehlike birikerek büyür. Yaşlılar kadar gençler de zarar görebilir. Fakat zamansız sağırlık en kötüsüdür. Bu konuda sorunu olanlar önce bir grup içinde konuşmayı takip etme zorluğu çekmeye başlarlar ya da ailelerinin geri kalanı televizyonun sesini çok açtıkları için şikayet ederler. Sağırlık insanları ailelerinden, arkadaşlarından ve iş arkadaşlarından soyutlanmış hissettirir.
Hangi Yönetmelik(ler) Uygulanıyor?
Gürültü Yönetmeliği (R.G.: 23 Aralık 2003 , Sayı: 25325)
Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik (R.G.:11 Şubat 2004 ,Sayı: 25370)
TSE 2607 ISO 1999: 1990 standardı
Gürültü Kontrol Yönetmeliği (R.G.: 11 Aralık 1986, Sayı:19308)
Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (R.G.:08 Eylül 2002, Sayı: 24870)
Titreşim ile karşı karşıya mısınız?
İşyerinde kimse motorla çalışan el zımparası ya da otomatik çivi çakıcı kullanıyor mu?
Bu işi yapanlarda karıncalanma ya da ellerde veya parmaklarda uyuşma oluyor mu?
Sık sık traktör ya da forklift kullanan kimse var mı?
İşte elle tutularak kullanılan aletlerden, elle yapılan işlemlerden dolayı oluşan titreşim, titreşim sendromu yaratarak ellerde ve kollarda tahribat yaratabilir. Bu acılı ve düzeltilemez bir durumdur ve etkileri kan dolaşımını bozmak, sinirleri tahrip etmek ve doğru dürüst tutma yeteneğini engellemek biçiminde ortaya çıkabilir. Araçları düz olmayan zeminlerde sürerken ya da bu araçlarda olunduğu zamanlarda bütün vücut titreşebilir ve bu da sırt sorunları yaratabilir.
Hangi Yönetmelik(ler) Uygulanıyor?
Titreşim Yönetmeliği (R.G.:23 Aralık 2003, Sayı: 25325 )
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (R.G.: 11.02.2004 tarih ve 25370 sayılı)
İş yerinizde elektrik ne kadar güvenli?
İşyerinizde kimse elektrik işi yapıyor mu? Sadece konu hakkında yeterli bilgisi ve deneyi (hatta yetkisi – ehliyeti) olanlar bu tür işleri yapmalıdır.
Elektrik tesisatınız iyi durumda mı?
İş çevresine uygun donanım mı seçiyorsunuz?
Sokakları, kaldırımları ya da bina yakınlarını kazıyor musunuz? Yer altı kablolarından kaçınmak için gerekli tedbirleri almak çok önemlidir.
İşiniz yukardan geçen enerji kablolarının altında mı? Bu durumlarda uygulanması gereken güvenlik tedbirleri vardır.
Elektrik öldürebilir. Ölümlerin çoğu yeraltı kablolarına ya da yukarıdan geçen enerji kablolarına değmekten olmaktadır. Ölümcül olmayan şoklar dahi kalıcı incinmeler yaratabilir. Bozuk aletlerden gelen şoklar merdivenlerden, yapı iskelelerinden veya başka iş platformlarından düşmeye yol açabilir. Sadece elektriği kullananlar risk altında değildir. Kötü elektrik tesisatı ve bozuk elektrikli aletler başkalarının ölümüne ya da incinmesine yol açabilecek yangınlara neden olabilir.
Hangi Yönetmelik(ler) Uygulanıyor?
- İşyeri Bina ve Eklentilerinde alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik (R.G.:10.02.2004-Sayı: 25369)
- Kişisel Koruyucu donanımların işyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik (R.G.:11.02.2004- Sayı: 25370)
- Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri yönetmeliği (R.G.:30.11. 2000-Sayı:24246)
[- Yukarıdan geçen enerji hatlarından gelecek tehlikeleri önlemek,
-Yer altı kablolarından gelecek tehlikeleri önlemek ]
- Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği (R.G.:21.08. 2001-Sayı:24500)
2001-Sayı:24500)
- Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği (R.G.:21.08. 2001-Sayı:24500)
- Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliği (R.G.:07.05.1995-Sayı:22280)
- Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliği (R.G.:03.12.2003, Sayı:25305)
- Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliği (R.G.:03.12.2003, Sayı:25305)
- Elektrik ile ilgili fen adamlarının yetki, görev ve sorumlulukları hakkında yönetmelik R.G.:11.11. 1989, Sayı:20339
- Belirli Gerilim Sınırları Dahilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat ile İlgili Yönetmelik (R.G.:11.01. 2002-Sayı:24637)
- TS 622 Yapıların Yıldırımdan Korunması Kuralları (R.G.:21.07.1991 -Sayı:20936)
- Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (R.G.:26.07.2002-Sayı:24827)
- 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa
- Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliği [R.G.: 22.01.2003, Sayı: 25001]
- Elektrik Piyasası Dağıtım Yönetmeliği (R.G.:19.02. 2003, Sayı: 25025)
İş aletlerinizi nasıl kullanıp, tamir edeceğinizi biliyor musunuz?
Yüksek yerlerde çalışmak için merdiven ya da başka araçlar kullanıyor musunuz? Örneğin, bir merdiven yerine ne zaman bir yükseltme platformu kullanılacağını bilmek önemlidir.
Herhangi bir tür makinanız var mı? Yaralanmaya neden olabilecek parçalarını korumalısınız; özellikle başlatma ve durdurma kontrolleriniz düzgün olmalı, tıkanmaları güvenli bir biçimde temizlemelisiniz, ve önleyici kontrolleri düzenli yapmalısınız.
İş yerinizde tornavida, bıçak, balta, satır, çekiç gibi el aletleri kullanılıyor mu?
Makara blokları, vinç, çekme traktörleri gibi kaldırma aletleri kullanılıyor mu?
Çok çeşitli iş aletleri vardır: Çevirme aletleri, makinalar, büro makinaları, kaldırma aletleri, el aletleri, merdivenler ve basınçlı yıkayıcılar. Önemli olan, yapılacak iş için doğru olan aleti kullanmak, makinaların ve el aletlerinin güvenli olduğundan emin olmak, güvenli koşullarda onları saklamak, ve makinaların üreticilerinin ve satıcılarının talimatlarına uymaktır. İş aletlerinden dolayı kazalar daima olmaktadır; çoğu ciddi, bazıları ölümcüldür.
Hangi Yönetmelik(ler) Uygulanıyor?
- İş Sağlığı Güvenliği Tüzüğü [Çal.ve Sos.Güv.Bak. tarafından değiştirilecek ve güncelleştirilecektir.]
- İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (R.G. : 11.02.2004 , Sayı: 25370 )
- Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik (R.G.:11 Şubat 2004 ,Sayı: 25370)
Basınç sistemlerinin tehlikelerini biliyor musunuz?
İşyerinizde içinde bir sıvı madde ya da gaz bulunduran bir basınç sistemi ya da aleti var mı?
Basınç sistemlerinin çoğunun tehlikeyi önlemek için dizayn edildiğini, yerleştirildiğini ve korunup periyodik olarak bakımdan geçirildiğini biliyor muydunuz?
İşveren ya da kendi işinde serbest çalışan biri olarak basınç sistemlerinin kontrol edilmesi için bilgili birisini seçmenin sizin işiniz olduğunu biliyor muydunuz?
Düdüklü tencerelerde, kazanlarda, buharlı ısıtma sistemlerinde ve hava basıncı aletleri ve sistemlerinde basınç altında gaz ya da sıvı madde vardır. Bu aletlerin içerikleri istenmeden açığa çıkarsa insanların ölümüne ya da yaralanmasına veya ciddi maddi zarara yol açabilir. Bu kazalar genellikle aletin hatalı tasarım veya bakımından ya da çalışma yöntemindeki güvensiz koşullardan veya birisinin kullanım hatası yapmasından kaynaklanmaktadır.
Hangi Yönetmelik(ler) / Tüzükler Uygulanıyor?
İş Sağlığı Güvenliği Tüzüğü
İşyerinizde ulaşımdan doğan tehlikeler nelerdir?
İşyerinizde ne tür taşıt araçları çalışıyor?
Kimler bu araçları kullanmaya ya da sürmeye yetkili? Bu kişiler eğitilmeli ve konu hakkında bilgili olmalıdır.
İşyeri içinde hangi yollarda araçları kullanmalarına izin verilmekte?
Araçlar geri manevra yapmakta mı?
Yükleme ve boşaltma işlemleri nasıl yapılıyor?
İşyerindeki taşıt araçlarının yaptığı kazalardan dolayı örneğin İngiltere’de her yıl 70 kişi ölüyor 1000’den çok insan ciddi bir biçimde yaralanıyor. Türkiye’de de SSK istatistiklerine göre 2002 yılında 2974, 2003’de ise 2970 taşıt kazası olmuştur. Bu kazalarda, hareket eden araçların çarpması ya da insanların üzerinden geçmesi, araçlardan düşmek, araçların devrilmesi, en genel nedenlerdir. İşyerinde çalışan araçlar arasında otomobiller ve minibüsler, kaldırma aletleri, ağır yük vasıtaları, damperli kamyonlar, özel araçlar vardır. Çalıştırma koşulları farklı olduğu için çok zaman araçları işyerinde kullanmak karayolunda kullanmaktan çok daha tehlikelidir.
Hangi Yönetmelik(ler) Uygulanıyor?
Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği (R.G.: 23 Aralık 2003, Sayı: 25325)
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (R.G.: 11 Şubat 2004, Sayı:25370 )
Karayolu Taşımacılığında Çalışma Saatleri ve Dinlenme Sürelerine İlişkin 153 Sayılı Sözleşme (15.7.2003 tarih ve 4933 sayılı Kanun ile kabul edilmiştir).
- Not: Iş Makineleri Kullanma Yetki Belgesi ( Operatörlük Belgesi) ; Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 21 Haziran 1992 gün ve 21261 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Karayolları: 1992 /1 sayılı tebliğine göre verilir.
Hangi tamir ve inşaat işleri yapılıyor?
Eğer işyerinizden sorumlu olan insan sizseniz, sizin için çalışan alt işveren – müteahhitlerden, hizmet elemanlarından vs de sizin sorumlu olduğunuzu biliyor muydunuz?
Herhangi biri herhangi bir zaman çatıda, yüksek bir yerde ve kırılgan malzemeler üzerinde çalışmak zorunda oluyor mu?
Makinalar ve aletler bozulduğunda birisi hatayı bulmak ve tamir etmek zorunda kalıyor mu?
İçine birilerinin girmesi gereken tanker, depo, silo veya benzer kapalı bir yer var mı ve eğer girerlerse sizin bundan haberiniz olur mu?
Tamirat ve değişiklik inşaatları yapılırken binanızda yerinden oynayacak bir asbest* olup olmadığını öğrendiniz mi?
Bu tür faaliyetleri unutmak kolaydır, çünkü genellikle arada sırada olurlar ve çok zaman bu tür işleri bir müteahhit veya hizmet elemanı yapar. Bazen insanlar normal olarak kimsenin gitmediği çatı, elektrik santralı, gibi yerlere giderler. Çok zaman rutin işleri dışında bir hata bulmak, bir şeyi hızla tamir etmek gibi amaçlar taşırlar. Bu durumlarda çok kaza olur. Yüksekten düşme (örneğin merdivenden düşme) ciddi yaralanmaların en önemli nedenlerinden biridir.
Hangi Yönetmelik(ler) Uygulanıyor?
Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği (R.G.:23 Aralık 2003, Sayı: 25325)
Yeraltı ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (R.G.:21 Şubat 2004, Sayı: 25380)
Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik (R.G.:11 Şubat 2004, Sayı: 25370).
Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik (R.G.:26 Aralık 2003, Sayı: 25328)
Yangın veya patlamayı nasıl önleyeceğinizi biliyor musunuz?
Yanıcı madde depoluyor musunuz?
Silindirlerde gaz (örneğin propan) kullanıyor musunuz? Küçük bir miktar kaçak gaz geniş bir alanı patlama olasılığı ile doldurabilir.
Plastik süngerlerle veya poliyesterle çalışıyor musunuz? Bazı türleri kolayca tutuşabilir, hızla yanar ve yoğun siyah bir duman çıkarır.
Parlayıcı boyalar püskürtüyor musunuz? Boya zerrecikleri havadan ağırdır ve aşağılarda birikir.
Parlayıcı sıvılarla yapılan ‘parlatıcı’ ateşin tehlikelerini biliyor musunuz?
Silindirlerde ya da kaynak işlerinde oksijen kullanıyor musunuz?
Her yıl birçok insan çalıştıkları yanıcı maddeler nedeniyle yanık sorunları yaşıyorlar. İşyerinde bulunan çok çeşitli yanıcı maddeler çok aşikar olan ısıtma yakıtı, petrol, boya incelticileri ve kaynak gazlarından daha az aşikar olan paketleme malzemelerine, tozdan tahtaya, un ve şekere kadar uzanıyor. Bir yangının başlaması için yakıt, hava ve bir parlatıcı gereklidir. Bunların kontrolü yangınları engeller.
Eğer yangın çıkışları, alarmlar veya yangın söndürücüler hakkında bilgi istiyorsanız yerel itfaiyeniz ile ilişki kurun.
Hangi Yönetmelik(ler) Uygulanıyor?
Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik (R.G.:26 Aralık 2003, Sayı:25328)
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Karar Sayısı: 2002/4390 (R.G.:26 Temmuz 2002, Sayı: 24827)
Zararlı radyasyonun nereden oluştuğunu biliyor musunuz?
İşyerinizde insanlar açık havada çalışarak çok zaman geçiriyorlar mı?
Ultraviyole radyasyon veren aletleriniz var mı (örneğin, plastik ya da mürekkep kurutmak için kullanılan aletler)?
Lazerle çalışıyor musunuz?
İşyeriniz radon seviyesinin normalden çok olduğu bir yerde mi?
İşyerinizde bir müteahhit tarafından getirilmiş bir radyoaktif kaynak kullanılıyor mu ya da böyle bir kaynağı taşıyor musunuz?
Röntgen cihazı kullanılıyor mu?
Vücudumuz çeşitli radyasyonlar tarafından etkilenir. Bunlardan bazıları doğal olarak ortaya çıkar, bazıları ise özel amaçlarla kullanılır. Kullanıcıların yanı sıra kamu da bu radyasyonlardan etkilenebilir.
İyonlaşmayan radyasyon:
- Ultraviyole radyasyon deriye zarar verir ve deri kanserine yol açar: temel kaynağı güneştir;
- Lazerler yanık yapabilirler ve gözlere zarar verebilirler.
İyonlaşan radyasyon:
- doğal olarak oluşan radon gazı yerden yükselebilir;
- radyografi veya kalınlık ölçme aletlerinden gelen radyasyon: yanığa yol açabilir, hastalık ve kanser yapar.
Hangi Yönetmelik(ler) / Tüzük(ler) Uygulanıyor?
(Bkz: www.taek.gov.tr)
Radyasyon Güvenliği Tüzüğü (R.G.:7 Eylül 1985, Sayı 18861)
Radyasyon Güvenliği yönetmeliği (R.G.:24 Mart 2000, Sayı:23999)
Radyoaktif Madde Kullanımından Oluşan Atıklara İlişkin Yönetmelik 02.09.2004 / 25571
Nükleer ve Radyolojik Tehlike Durumu Ulusal Uygulama Yönetmeliği
15.01.2000/23934
ILO: 115 No’lu Sözleşme: İşçilerin İyonizan Radyasyonlara Karşı Korunması Hakkında Sözleşme (R.G.:25.7.1968, Sayı: 12959)
İlk Yardım ve Kazaların Rapor Edilmesi
İşyerinde bir kaza olursa ne yaparsınız?
İşyerinizde asgari ilk yardım hazırlığı var mı? Bu, uygun bir biçimde doldurulmuş ilk yardım kutusu- dolabı ve ilk yardım düzenlemelerinin sorumluluğunu üstlenecek birinin atanmasıdır.
Asgari ilk yardım olanaklarından daha fazlasını oluşturmanız gerekip gerekmediğini biliyor musunuz? İlk Yardım Yönetmeliği’ni okuyun.
Hangi kazaları ve hastalık olaylarını ve bunları kimlerin ne zaman ve nasıl rapor etmesi gerektiğini biliyor musunuz? İşverenlerin, kendi işinde çalışanların ve işyerini kontrol edenlerin hepsinin görevleri vardır. İş Kanunu’nun 77 nci maddesi, 506 sayılı SSK’nun 17 ve 27 nci maddelerinii okuyun.
Kazaların maliyetini ve sigorta poliçelerinin bunun hepsini kapsamadığını biliyor musunuz?
Bu yazıda buraya kadar hep alabileceğiniz önlemleri anlattı. Fakat bazen her şeye rağmen işler kötü gider. Eğer işyerinde biri yaralanırsa ya da hastalanırsa derhal o kişiyle ilgilenmek ve tehlikeli koşulları güvenli koşullara çevirmek önemlidir.
İlk yardım, işyerindeki küçük yaraları tedavi etmek ve daha ciddi yaralara tıbbi yardım gelinceye kadar acil ilgi göstermek anlamına gelir. İlk yardım hayat kurtarabilir ve küçük yaraların büyük yaralar haline gelmesini engeller.
İşyerindeki kazayı ve hastalıkları rapor etmek yasal bir gerekliliktir. Yasa uygulayıcı kurumlar bu bilgiyi daha geniş durumu anlamak, yaralanmaların, hastalıkların ve kazaların nerede olduğunu görmek ve önleyici eylemleri önermek için kullanırlar.
Hangi Yönetmelik(ler) / Tüzük(ler) Uygulanıyor?
İlk yardım Yönetmeliği (R.G.:22 Mayıs 2002, Sayı: 24762, Değişiklik:R.G.: 18.03.2004 , Sayı:25406)
